Ρεμπετικο, "η εισαγωγη στην αναμνηση"Γραφει ο Δημητρης Ασπιωτης."Πολλα μπορει να γινουν μεχρι να φερεις μια κουπα κρασι στα χειλη"Αυτη η αρχαια Ελληνικη φραση πιθανως να συνοδευει αλλο ενα θεμα πολιτιστικης κληρονομιας του τοπου που περασε στα ψιλα των ΜΜΕ.Ειναι τοσα πολλα τα σημεια αναφορας μεχρι σημερα αυτου του ευλογημενου τοπου, που ειναι να απορει κανεις για την στασιμοτητα η τα πισωγυρισματα στην εξελιξη του."Πολλα πελι" λοιπον και ας δουμε αλλο ενα θεμα και επισημα πολιτιστικα σημαντικο για τον τοπο.Χρειαστηκαν να περασουν 68 χρονια μεχρι σημερα, με οροσημο μια πολυ σημαντικη και ιστορικη διαλεξη για το Ρεμπετικο του Μανου Χατζιδακη.Τελικα θα αναγνωρισθει επισημα απο την UNESCO στις 13 - 12 - 2017, οτι το Ρεμπετικο ειναι α'υ'λη πολιτιστικη κληρονομια και αξια της Ελλαδας.Η γεννηση του Ρεμπετικου απο τους πρωτομαστορες μουσικους, ειχε σπορους απο την Μικρα Ασια και απο Ελληνες προσφυγες αρκετα χρονια νωριτερα.Αλλωστε η ονομασια Ρεμπετης προερχετε απο Τουρκικη λεξη που σημαινει παρανομος η περιθωριακος.Μετα απο αυτο οι εικονες ταξιδευουν στη σκεψη ολων μας στην ιστορια, για οσα περασαν οι Ελληνες προσφυγες και οι Ρεμπετες που μετεφεραν τα βιωματα της ζωης με τα τραγουδια τους και με μουσικο προφιλ επηρεασμενο απο τα βαθη της Ανατολης.Πολλες οι κακουχιες που περασαν οι Ελληνες μεταναστες, πολυ κακες και σε πολλες περιπτωσεις εξοργιστικα αθλιες.Κατι που αρκετοι σημερα ξεχνουν η δεν καταλαβαινουν τι σημαινει να εισαι μεταναστης γιατι δεν το εχουν βιωσει.Ακολουθησε μια πορεια το Ρεμπετικο που περασε αναμεσα απο πολλες συμπληγαδες.Πρεπει να γνωριζουμε για τους διωγμους και τις συκοφαντιες που υπεστησαν οι δημιουργοι και οι μουσικοι καλιτεχνες απο τους νοικοκυραιους αστους της τοτε δυσκολης και περιεργης για σημερα, εποχης.Μεχρι και πολιτικους διωγμους βιωσαν οι μαστορες του Ρεμπετικου, ακομη και απο ανθρωπους δικους τους που δεν επρεπε.Ρατσιστικη η αναφορα για το νεο ειδος μουσικης και περιθωριακος ο Μπουζουκτζης!Η ιστορια τελικα απεδειξε, οτι η μουσικη του Ρεμπετικου αφορουσε τους περισσοτερους αστους και μικροαστους της εποχης, γιατι ζουσαν σχεδον με την ιδια προσωπικη, κοινωνικη, πολιτιστικη και πολιτικη πιεση, γιατι ειχαν σχεδον ολοι με διαφορετικο ισως τροπο, τα ιδια βιωματα.Ειναι σημαντικο να γνωριζουμε οτι αρκετα τραγουδια της προγεννεστερης περιοδου μετεφεραν πνευμα ανυπακοης ως και αντιστασης...Απευθυνοταν στην αρχη, απο και σε εναν πολυ φτωχο λαο και γεννουσε παιχτες καλιτεχνες με παρεα το μπουζουκι, που παλευαν με δυσκολια για την επιβιωση τους.Μεχρι σε ιστορικα ψαγμενους τραβηξε το ενδιαφερον που το μελετησαν.Και σε νεωτερους που σκυβουν με σεβασμο ερευνητικα να το ψαξουν, να το μελετησουν και γιατι οχι, να το παιξουν, να δημιουργησουν.Συντροφεψε εναν λαο πολυ πονεμενο και φτωχο, που ζουσε μεσα σε πολυ σκοτεινους καιρους, με περιορισμενους και στενους οριζοντες, με αβεβαιο προσωπικο, κοινωνικο και επαγγελματικο μελλον.Με οτι μπορει να σημαινει αυτο.Απο πεινα-ξενιτια-ξεριζωμο, μεχρι κοινωνικους και πολιτικους διωγμους.Το Ρεμπετικο στην πορεια, οιδημιουργοι και οι καλιτεχνες που το διεδωσαν σιγοτραγουδωντας το στομα με στομα, διωχθησαν ως αποπατοι και περιθωριακοι της τοτε αυτολεγομενης υψηλης κοινωνιας.Οι πρωτομαστορες της τεχνης το ειχαν μεχρι και για τροπο εκφρασης, περιγραφωντας την καθημερινη ζωη.Ο πονος της ψυχης βρηκε τροπο εκφρασης, μαζι με τις μουσικες νοτες, τον ρυθμο και με τους στιχους του να περιεχουν φρασεις με τοσο ακριβεις περιγραφες, σαν να ειναι βγαλμενες απο την ψυχη, που βρηκε λογο με την φωνη και τον σθεναρο ηχο, ακριβως τοποθετημενη μεσα στο νοημα της αληθινης ζωης.Βρηκε τον δρομο και το σθενος η καρδια, μαζι με την ψυχη να εκφραστει μεσα απο το Ρεμπετικο.Εγινε τροπος ζωης για τους Ρεμπετες, το Ελληνικο Ροκ που δινει την αισθηση της ελευθεριας.Ροκ, γιατι το Ρεμπετικο "σπαει πετρες".Ανοιξε αργα τα χερια σαν φτερα, κοιταζε ψηλα και περηφανα τον Θεο στον ουρανο, νοιωσε τον αετο μεσα σου και πεταξε, γιατι εσυ εισαι ο αετος οταν χορευεις. Και τοτε χορευεις Ζε'ι'μπεκικο.Αυτη η αισθηση της ελευθεριας ενοχλεισε πολλους απο τους αστους νοικοκυραιους της εποχης και με δολο το πολεμησαν.Η διαφορετικη αναγνωριστικη καθαρη ματια της πραγματικοτητας με την δυναμη της αληθειας, το σθενος της ελευθερης και ξεκαθαρης εκφρασης με πολυ απλες καθημερινες και αληθινες λεξεις, καταματα λεβεντικα και περηφανα, ενοχλουσε τους νεους τοτε δηθεν με την τυλιγμενη απο υποκρισια ευγενεια, οχι ολους, αλλα πολλους μα παρα πολλους.Ακομη και ατομα της εξουσιας με σεβασμο υποκλιθηκαν.Ως και ακροαση Πρωθυπουργου, του Ιωαννη Μεταξα του δικτατορα, εγινε με πρωτοβουλια του Παππαιωανου, για να πεισθει να μην γινει απο λογοκρισια η απαγορευση του και σταματησουν οι Ρεμπετες να το παιζουν.Μετα απο τα 2 πρωτα τραγουδια που του επαιξαν, ενα σιγοψυθιρισμα του ταυτοχρονα με ενα σπαστο κρυφοχαμογελο, ο Μεταξας κατεληξε σε ενα "θα τα πουμε".Ευτυχως τον επεισαν για την αγνοτητα του με την προ'υ'ποθεση, να προσεχουν στον στιχο.Να μην περιεχει βωμολοχιες, χασικλιδικα, να ειναι κοσμια δηλαδη.Γραφτηκαν τοτε αρκετα απο τα ομορφοτερα και γλυκα τραγουδια της ιστοριας του.Η Υποτελεια στον νου και η μιζερη σκεψη για την βιωματικη ζωη, ηταν και ειναι ακομη, ενα μονοπατι επιβολης της εξουσιας και εκανε εχθρους.Οι Ρεμπετες με αυτην την θαρετη κινηση, καταφεραν και προσπερασαν το εμποδιο που εστησαν οι τοτε κακοβουλοι και ισχυροι της εποχης "νοικοκυραιοι".Το ρεμπετικο παιζωταν απο τα κουντουκια, τα καπηλια, μεχρι και τις αυλες των σπιτιων.Συνεπηρε παρεες που καποιες εγιναν ορχηστρα με μαεστρο, οπως και αυτονομους νεωτερους μαθητες της εποχης, που ηθελαν να το μαθουν να το παιζουν και να το τραγουδουν.Περιεγραφαν μεσα απο τα τραγουδια οσα προβληματιζαν, πονουσαν η αισθανωταν η καρδια και ευρησκε διεξοδο τραγουδωντας μαζι τους με την ψυχη.Ο κυβος εριφθει και ο σπορος επιασε.Ετσι γαλουχυθηκαν οι επομενοι δημιουργοι και η πορεια του Ρεμπετικου διεδειδε την αληθινη ζωη του λαου, γραφωντας στην ιστορια μερος μερος και κοματι κοματι, την καθημερινοτητα και την ωρα που συμβαινει.Ολα μαζι ελυναν και εδεναν σε ενα παζλ ολη την ιστορια της εποχης του και δειλα η και λοξοδρομωντας ισως, συνεχιζει.Καποιες φορες πραγματι λοξοδρομησε, αλλα η αξια του δεν χαθηκε.Οι ιδιοι οι ακροατες ειναι η συνεχεια του ρεμπετικου, οταν το διαλαλλουν ενω το ακουγαν η το χορευαν.Χορευαν με το Ρεμπετικο και τραγουδουσε η ψυχη, για την χαρα, την αγαπη και τον πονο, η την λυπη που ο καθε ενας ξεχωριστα βιωνε.Εγινε ο συνδετικος κρικος το Ρεμπετικο για τους ανθρωπους του τοπου, που σαν ομαδα αγκαλιασμενοι χορευαν "Συρτακι" η σαν μοναδα, "Ζε'ι'μπεκικο, αλλα με συνοδους να κτυπουν με ρυθμο παλαμακια" και μεσα απο αυτο ευρησκαν κατι κοινο να τους ενωνει.Ειναι εκπληκτικο σαν βαλσαμο και ψυχοθεραπεια, να τραγουδας και να χορευεις μαζι με αλλους, ακομη και για την λυπη η τον πονο που εσυ βιωνεις.Να ξερεις οτι εχεις συνοδειπορους στην μοναξια, την χαρα η την λυπη.Μεχρι και σημερα, πολλοι μη γνωριζωντες απο αλλες χωρες αναρωτιουνται, πως ειναι δυνατον ενας λαος να τραγουδα και να χορευει με τετοιο σθενος και ρυθμο, για την λυπη η τον πονο που νοιωθει, αλλα και με τοση ψυχη...Ηδη το ρεμπετικο ειχε πετυχει τον σκοπο που το δημιουργησε.Βρηκε διεξοδο μεσα απο αυτο ο καθε μικροαστος και ταλαιπωρημενος του τοπου!Αρκετοι μαστοροι το εβαλαν στα ακριβα σαλονια.Περασαν μεχρι και τα συνορα και εκαναν μαζι του μεχρι υπερατλαντικα ταξιδια...Μεγαλο το κεφαλαιο και λιγες οι αραδες, δεν το χωρουν!Ρεμπετικο, η ηλιοφωτισμενη εκφραση και περιγραφη των αισθηματων της ιδιας της ζωης με σθενος και ακριβεια ψυχης, οταν με ειλικρινεια μιλουσε η καρδια και βρηκε την φωνη ο πονος.Μεχρι και το χαμογελο στα χειλη του ξαναβρηκε στον δρομο του ο καθε πονεμενος.Το ακουσμα του να σε παρασυρει σαν σε ταξιδευει στα βαθη της η ψυχη.Τα περισσοτερα τραγουδια του να ειναι βιωματικα, που με τον στιχο και την μουσικη του το Ρεμπετικο, καταφερε να περιγραψει οσα πολλοι συγγραφεις μεσα σε παρα πολλα βιβλια μπορεσαν να εκφρασουν.Τραγουδια, με απλο στιχο και μουσικη τοσο ξεκαθαρη, που δεν αφηναν περιθωριο για τιποτε αλλο απο τα συναισθηματα που συνεσπερναν.Αυτο ελεγαν, αυτο εννοουσαν, εστω και με γριφους!Αυτο λειπει αλλωστε.Το αληθινο, το αγνο, το απλο και ξεκαθαρο.Και το Ρεμπετικο το καταφερε!Το Ρεμπετικο το δημιουργησαν ανθρωποι και οι ανθρωποι εχουν αδυναμιες.Αδυναμιες λοιπον, οπως σε ολες τις κοινωνικα ενεργες και δημιουργικες φασεις της εκφρασης της ζωης και του λογου των ανθρωπων, η σε οποιες αλλες δραστηριοτητες, προσωπικες επαγγελματικες κλπ, παντα καποιοι ξεφευγουν...Σε καμμια περιπτωση λοιπον οι αδυναμιες ελαχιστων ανθρωπων, μπορουν να μειωσουν την αξια του Ρεμπετικου και μαλιστα ως α'υ'λη πολιτιστικη κληρονομια του τοπου", οπως εχει αναγνωρισθει επισημα η ταυτοτητα του απο την UNESCO.Σημερα λοιπον, μετρουνται 68 χρονια που αναγνωριστηκε, με αξονα την ιστορικη τοτε διαλεξη κατα της προκαταληψης για το Ρεμπετικο, του Μανου Χατζιδακη τον Ιανουαριο του 1949 στο Θεατρο "Καρολος Κουν".Μια διαλεξη καθοριστικη για το Ρεμπετικο του αγαπημενου Μανου, που εντυσαν με τα τραγουδια τους ο Μαρκος Βαμβακαρης και η Σωτηρια Μπελου.Τοσα πολλα σε τοσο λιγες αραδες για "την εισαγωγη στην αναμνηση", οπως ειχε πει ο αγαπημενος Μπαμπης Γκολες οταν ρωτηθηκε με μια φραση να πει,
~>> τι ειναι το Ρεμπετικο...Ευχαριστω πολυ!
Δημητρης Ασπιωτης
